Τοπικές χορευτικές παραδόσεις: Μια πρώτη προσέγγιση.
Συντονισμός – Επιμέλεια: Βασίλης Ι. Οικονόμου
Συνεχίζονται οι σεμιναριακού χαρακτήρα συναντήσεις για τον ελληνικό παραδοσιακό χορό, τη μουσική και τη φορεσιά, που διοργανώνει το ΚΕΠΕΜ, για 9η εκπαιδευτική περίοδο (2025-2026), στην ιστορική σχολή του Σίμωνα Καρά, στον λόφο του Στρέφη στα Εξάρχεια (Έρσης 9 & Πουλχερίας, Αθήνα, 11473).
---------------------
8ο Σεμινάριο του κύκλου είναι το ακόλουθο:
>> ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Η μουσικοχορευτική παράδοση της Μικρασιατικής Προποντίδας.
- Σάββατο, 24 Ιανουαρίου 2025 | 11.00 – 14.00
- Ωδείο ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ (Έρσης 9 & Πουλχερίας, Αθήνα, 11473)
---------------------
Εισήγηση – Διδασκαλία:
Θοδωρής Κοντάρας, Φιλόλογος, μελετητής του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
Τα τραγούδια και οι χοροί των Ελλήνων που κατοικούσαν στις μικρασιάτικες και θρακιώτικες ακτές της Προποντίδας και στα πέντε νησιά της (Μαρμαρά, Κούταλη, Αφυσιά, Αλώνη και Καλόλιμνο) δημιουργήθηκαν από κοινωνίες που βρίσκονταν σε διαρκή επαφή με την Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα δύο αυτοκρατοριών. Οι απαρχές τους βρίσκονται στην ύστερη Αρχαιότητα, αλλά και στο Βυζάντιο και παρουσιάζουν μεγάλο ιστορικό, κοινωνικό και λαογραφικό ενδιαφέρον, καθώς συνοδεύουν σχεδόν κάθε εκδήλωση στον κύκλο της ζωής του λαού.
Από το νανούρισμα της μάνας, που θέλει το γιο της καραβοκερό κι άξιο γκεμιτζή, ενώ την κόρη της πριγκιποπούλα, κυρά κι αφέντρα, ξεκινούσε το δέσιμο του Μαρμαροθαλασσίτη με το τραγούδι και το χορό του τόπου του. Η μουσικοχορευτική παράδοση εκείνων των περιοχών φέρει όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία που συναντάμε γενικώς στα τραγούδια του ελληνικού λαού, φυσικά με άφθονες τοπικές παραλλαγές και ιδιαιτερότητες.
Τρυφερή κι ερωτιάρικη, με ιδιάζουσα πλαστική δύναμη, η δημώδης ποίηση της Προποντίδας, με τις θαυμάσιες παραλογές, τα ακριτικά και τις ρίμες, με τα πολύστιχα αφηγηματικά άσματα, τα θαλασσινά τραγούδια και τα αμέτρητα εκφραστικά δίστιχα, είναι γεμάτη λυρισμό και γνήσιο ποιητικό αίσθημα.
Καθοριστικό και πρωτεύοντα ρόλο στα μουσικοχορευτικά πράγματα της Προποντίδας, όπως και σε κάθε άλλο τομέα της ζωής, έπαιζε ανέκαθεν η Κωνσταντινούπολη, με την οποία οι Έλληνες επικοινωνούσαν εύκολα και γρήγορα διά θαλάσσης, καθώς ήταν ενταγμένοι στον άμεσο περίγυρό της. Σημαντική ήταν και η συμβολή της Ραιδεστού και της Σηλυβρίας, που φημίζονταν για τους ικανούς ψαλτάδες και μουσικούς τους.
Τα συνήθη όργανα μιας μουσικής κομπανίας στο χώρο της Θάλασσας του Μαρμαρά ήταν το κλαρίνο, το βιολί, το ούτι, το λαούτο, λιγότερο η λύρα, το σαντούρι, το κανονάκι και σπανίως το ντέφι ή το τουμπελέκι. Σε κάθε οικισμό, μικρό ή μεγάλο, αστικό, θαλασσινό ή αγροτικό, υπήρχαν και οι ανάλογες μουσικές κομπανίες.
Οι χοροί εκείνων των θαλασσινών τόπων είναι κυρίως συρτοί, σε αργή ή γρήγορη ρυθμική αγωγή, με μεγάλη ποικιλία και αφάνταστες παραλλαγές. Πάνω απ’ όλους, κυριαρχούν οι αργοί συρτοί του τύπου «στα τρία» και οι συρτοί του τύπου «καλαματιανός».
Δημοφιλέστατοι επίσης είναι οι καρσιλαμάδες κάθε είδους, βαριοί (αντρικοί) και πιο ανάλαφροι (γυναικείοι ή μικτοί), αλλά και οι αντρικοί αργοί κασάπικοι χοροί, ενώ οι πηδηχτοί και γρήγοροι κασάπικοι ήταν μικτοί, αντρικοί ή γυναικείοι.
Στο σεμινάριο θα διδαχθούν αρκετά δείγματα από αυτούς τους χορούς.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΙΣΗΓΗΤΗ
Ο φιλόλογος Θοδωρής Κοντάρας ασχολείται με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας.
Άρθρα, εργασίες και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε βιβλία λαογραφικού και ιστορικού περιεχομένου, σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες μικρασιατικών σωματείων. Είναι συνεργάτης του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος (ΠΛΙ), του Καλλιτεχνικού Συλλόγου «Δόμνα Σαμίου», του εθνομουσικολόγου Λάμπρου Λιάβα, της Πολιτιστικής Εταιρίας Πανόραμα, της Ενώσεως Σμυρναίων και του Κέντρου Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας (ΚΕΜΜΕ).
Επίσης είναι επιμελητής της σειράς «Εξ Ανατολών» των Εκδόσεων Μπαλτά, που εκδίδουν από το 2011 κάθε είδους βιβλία μικρασιατικού περιεχομένου.
Υπεύθυνος του Χορευτικού Ομίλου Νέας Ερυθραίας από το 1981, που έχει στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων, επιμελήθηκε τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη, καθώς και έναν ψηφιακό δίσκο με 8 τραγούδια από τα Παλάτια του Μαρμαρά (2021), στους οποίους τραγουδούν και παίζουν με τον πιο αυθεντικό τρόπο πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης γενιάς από τη Ν. Ερυθραία και τα Ν. Παλάτια.
Μελέτησε και κατέγραψε επίσης τις φορεσιές των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης, κυρίως με βάση τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ερυθραία, στο Ν. Μελί Μεγάρων και στα Ν. Παλάτια Ωρωπού.
Έκανε δεκάδες εκπομπές με μικρασιάτικα θέματα στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, σε συνεργασία με τη μουσική παραγωγό Φεβρωνία Ρεβίνθη, την παραμυθού Αγνή Στρουμπούλη και κυρίως με την ιστορικό Μαριάννα Κορομηλά, με την οποία συνέγραψε το βιβλίο «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» (1997).
Από τις Εκδόσεις Μπαλτά κυκλοφόρησαν τα βιβλία του «Οι τελευταίες στιγμές των ελληνικών Βουρλών» (2018) και «Το Σιβρισάρι της Ιωνίας» (2022). Για τα εκατόχρονα της Καταστροφής, το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών εξέδωσε για το 2022 το βιβλίο του «Τραγούδια από τα Παλάτια του Μαρμαρά Μ. Ασίας» (με ένθετο δίσκο ακτίνας) και ο Δήμος Κηφισιάς τις «Συντα’ές τση Πατρίδας».
Καλεσμένος σωματείων και πολιτιστικών φορέων, έχει δώσει εκατοντάδες διαλέξεις με μικρασιατικά θέματα σε όλη την Ελλάδα και έχει τιμηθεί για την προσφορά του στη Μικρασιατική Ιδέα από πάμπολλους μικρασιατικούς συλλόγους και από την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ).
---------------------
>> Στον χώρο θα λειτουργεί το πωλητήριο του kepemshop με ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ για τους συμμετέχοντες.
---------------------
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Για προεγγραφές/προπληρωμές έως την προηγουμένη διεξαγωγής του σεμιναρίου, θα ισχύσει ειδική προσφορά 20€.
Κόστος ανά σεμινάριο για εγγραφή στον χώρο την ημέρα του σεμιναρίου: € 25
Λόγω του περιορισμένου χώρου και αριθμού ατόμων, παρακαλούμε για την προεγγραφή σας.
Πληροφορίες – Δηλώσεις συμμετοχής – Προεγγραφές (Γραμματεία ΚΕΠΕΜ – Ωδείου ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ):
- 210 881 1930, 210 823 7447 (ΔΕΥ-ΠΑΡ, 14.30-21.30)
-
aW5mbyB8IGtlcGVtICEgb3Jn
ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΓΙΑ ΠΡΟ-ΕΓΓΡΑΦΗ
Για την προ-εγγραφή σας μπορείτε να εξοφλήσετε με έναν από τους Τρόπους Πληρωμής που θα βρείτε εδώ, βάζοντας ως αιτιολογία κατάθεσης το όνομά σας και τα σεμινάρια που επιθυμείτε να παρακολουθήσετε. Ακολούθως, παρακαλούμε αποστείλατε το αποδεικτικό της κατάθεσης στο
aW5mbyB8IGtlcGVtICEgb3Jn και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας για την επιβεβαίωση της προ-εγγραφής σας.
Σε περίπτωση κωλύματος παρακαλούμε ενημερώστε μας εγκαίρως, για τη διάθεση της θέσης σας σε άλλον ενδιαφερόμενο.
---> Δες στον παρακάτω σύνδεσμο και τα υπόλοιπα σεμινάρια του κύκλου:
https://kepem.org/σεμιναριακές-συναντήσεις-2025-2026/
You may also like the following events from Σίμων Καράς ΚεπεμΒ:
